Terapia zajęciowa dla pacjentów na pobytach długoterminowych
Termin „terapia” pochodzi z greckiego „therapeuein” i oznacza „opiekowanie się kimś, troszczenie się o kogoś”, a także działania „koncentrujące się na leczeniu i pomocy osobom, które niedomagają pod względem fizycznym lub psychicznym bądź są zagrożone wykluczeniem społecznym” (A. Bac, „Terapia zajęciowa”, Warszawa 2017, str. 21).
Jest formą leczenia usprawniającego polegającą na uczestnictwie pacjenta w różnego typu zajęciach, w wyniku czego może on osiągnąć zdrowie, dobrostan, satysfakcję życiową oraz poszerzyć zakres swojego uczestnictwa w życiu społecznym. Celem terapii zajęciowej jest przywrócenie lub poprawa sprawności fizycznej, psychicznej, a jeśli to konieczne – wypracowanie funkcji zastępczych (A. Bac, „Terapia zajęciowa”, Warszawa 2017, str. 21).
Działania te mają przyspieszyć powrót pacjenta do zdrowia i umożliwić mu podejmowanie aktywności w codziennych sytuacjach życiowych. Zgodnie z koncepcją i zasadami polskiej szkoły rehabilitacji prof. Wiktora Degi terapia zajęciowa stanowi istotny element postępowania rehabilitacyjnego, bez którego realizacja kompleksowego procesu rehabilitacji pacjenta byłaby niemożliwa.
Terapia zajęciowa z powodzeniem może być i jest wykorzystywana w leczeniu pacjentów onkologicznych, którzy doświadczają różnego rodzaju trudności podczas długiego procesu leczenia. Pacjent w tym czasie zmaga się nie tylko z bólem fizycznym, dochodzą często zaburzenia w sferze poznawczej, a także zaburzenia koncentracji i uwagi.
Zajęcia w pracowni – budynek nr 4, 2 piętro, pok.221 - odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00- 11:00 oraz 12:00- 14:00. Każdy pacjent ZCO może wziąć w nich udział. Serdecznie zapraszamy!
Na zajęciach w naszym szpitalu terapeuta stara się koncentrować na pomaganiu pacjentom w wykonywaniu nie tylko codziennych czynności, które są dla nich ważne, i które mogą być utrudnione z powodu problemów zdrowotnych, ale również wykorzystuje różnorodne techniki i narzędzia terapeutyczne pomagające usprawniać pacjentów w sferze psychicznej, fizycznej i społecznej. Uwzględnienie różnorodnych technik terapeutycznych, poprawia funkcje ruchowe, poznawcze i emocjonalne pacjenta.
Podczas zajęć z pacjentami onkologicznymi w ZCO stosowane są różne rodzaje terapii, które mogą im pomóc. Należą do nich:
wsparcie emocjonalne: bezpieczne i akceptujące środowisko, w którym pacjent może wyrażać swoje emocje związane z chorobą, leczeniem i przyszłością.
2. rozwijanie umiejętności radzenia sobie: poprzez różne techniki artystyczne, rękodzielnicze pacjent rozwija umiejętności radzenia sobie ze stresem, lękiem i depresją.
3. budowanie pozytywnego myślenia, stymulowanie kreatywności: za pomocą zajęć z ergoterapii terapeuta pomaga pacjentom w zmianie negatywnych myśli na pozytywne poprzez kreatywne wyrażanie siebie, swoich uczuć i myśli, co może przynieść poczucie spełnienia
4. trening kognitywny- ćwiczenia i gry umysłowe, które pomagają w poprawie funkcji poznawczych, takich jak pamięć, uwaga i myślenie. Te ćwiczenia dostosowywane są do indywidualnych potrzeb pacjenta. Wykonywanie codziennych ćwiczeń umysłowych, takich jak łamigłówki, krzyżówki czy gry planszowe, mogą pomóc w utrzymaniu i poprawie funkcji poznawczych. Te aktywności angażują umysł i pomagają w utrzymaniu ostrości umysłu.
5. trening umiejętności społecznych: jeśli pacjent doświadcza trudności z funkcjami poznawczymi, które wpływają na jego zdolność do interakcji społecznych, nasz terapeuta pomaga w doskonaleniu umiejętności społecznych i komunikacyjnych.
6. zaangażowanie pacjentów w różne zajęcia manualne i aktywności, które wymagają koncentracji uwagi i planowania.
7. Nauka zarządzania energią i zmęczeniem: pacjenci onkologiczni często doświadczają zmęczenia, które może wpływać na ich zdolność do wykonywania codziennych czynności. Ważna jest więc pomoc w zarządzaniu energią i planowania działań, aby unikać nadmiernego wysiłku.
8. ćwiczenia relaksacyjne: relaksacja, techniki oddechowe, pomagają w łagodzeniu bólu, poprawie jakości snu i ogólnej kondycji fizycznej.
9. zachęcanie do aktywności fizycznej: wspieranie pacjenta w podejmowaniu aktywności fizycznej, dostosowanej do ich możliwości, co może pomóc w utrzymaniu zdrowego stylu życia i zwiększeniu energii.
10. edukacja prozdrowotna: rozmowy na temat zachowania zdrowego stylu życia mogą pomóc w poprawie funkcji poznawczych. To obejmuje regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę, unikanie nadmiernego stresu i odpowiedni sen.
11. praca w grupie: podczas których pacjenci onkologiczni mogą dzielić się swoimi doświadczeniami, co buduje wsparcie społeczne i pomaga w radzeniu sobie z uczuciem izolacji.
12. rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: podczas spotkań, które pomagają w rozwijaniu umiejętności komunikacji interpersonalnej, co jest szczególnie istotne dla pacjentów, którzy doświadczają problemów z komunikacją na skutek leczenia.
13. praca nad akceptacją społeczną: terapeuta wspiera pacjenta w radzeniu sobie z ewentualnymi zmianami w wyglądzie, które mogą wynikać z leczenia onkologicznego, oraz wspieranie ich w akceptacji przez społeczeństwo.
14. zachęcanie do aktywności społecznej: terapeuta organizuje aktywności społeczne, np. spotkania prozdrowotne czy zabiegi upiększające prowadzone przez kosmetyczkę, co przyczynia się do budowania silnych relacji i poczucia przynależności społecznej.
Praca terapeuty zajęciowego z pacjentem onkologicznym jest holistycznym podejściem, które integruje różne techniki i metody, aby pomóc pacjentowi w pełnym powrocie do jak najbardziej aktywnego i satysfakcjonującego życia, pomagając im jednocześnie radzić sobie ze stresem i emocjami związanymi z chorobą. Dlatego terapia zajęciowa ma podejście elastyczne, a dokładny plan terapii zależy od indywidualnych potrzeb, możliwości i diagnozy pacjenta, aby poprawić ich jakość życia i samodzielność.
Cele terapii zajęciowej:
- Aktywizacja psychiczna:
- poprawa nastroju i samopoczucia
- usprawnianie procesów myślowych i pamięci
- usprawnianie procesów wyobraźni
- podniesienie samooceny i satysfakcji z wykonanego zadania
- poprawa koncentracji i skupienia uwagi
- Aktywizacja fizyczna:
- poprawa motoryki małej i czynności manualnych
- poprawa chwytu pensetkowego, nożycowego i małpiego
- usprawnianie koordynacji wzrokowo- ruchowej
- Aktywizacja społeczna:
- usprawnianie procesów współpracy i współdziałania
- poprawa kontaktów interpersonalnych
- integracja grupy